Kolędy i pastorałki to jeden z głównych elementów świąt Bożego Narodzenia. Dla wielu osób są to dwie nazwy tego samego rodzaju pieśni. Jednak jak się okazuje są to dwa różne utwory.
Oba typy pieśni wywodzą się z tradycji ludowej i na przestrzeni dziejów zostały powiązane z okresem Bożego Narodzenia.
Pastorałki są starsze od kolęd. Były to melodie związane z tanecznymi zabawami odbywającymi się w okresie zimowym, do których potem dodano słowa. Były wykorzystywane między innymi w świętowaniu Bożego Narodzenia. Przykładem pastorałki jest pieśń „Oj maluśki maluśki”:
Słowo kolęda pochodzi od rzymskiego calendae (kalendy), nazwy pierwszego dnia każdego miesiąca. Dawni Słowianie nazywali tak pierwszy dzień roku. Zgodnie ze staropolskim zwyczajem kolędy stanowiły śpiewy zawierające życzenia na nadchodzący rok. W XVIII w. kolędami zaczęto nazywać ogół pieśni związanych Bożym Narodzeniem. W XIX w. nabrały charakteru kościelnego. Najstarszą polska kolędą jest pochodząca z 1424 roku „Zdrów bądź, Królu Anielski”. Za najsłynniejszą uznaje się pochodzącą z Austrii kolędę pt. „Cicha noc”. Naszą ulubioną kolędą jest „Gdy się Chrystus rodzi”:
Według prawa kanonicznego w kościele na mszy śpiewamy kolędy z kanonu kościelnego, natomiast pastorałki zwane są kolędami domowymi i nie posiadają takich walorów teologicznych jak kolędy.
Od prawdziwych pastorałek i kolęd należy odróżnić piosenki typu: „Jest taki dzień”, „Jingle Bells” czy „O Tannenbaum”, których obecnie słuchamy w okresie Świąt Bożego Narodzenia.
A jaka jest Wasza ulubiona pieśń okresu Świąt Bożego Narodzenia?
